Kiezen we voor de voetganger of voor iets anders?

De gemeente wil graag meer ruimte maken voor de voetganger. Bij elke herinrichting komt de wens voor “meer ruimte voor de voetganger” aan bod. De smalle straten van de binnenstad, de afstandsmaatregelen in verband met COVID-19, en de toenemende interesse van bezoekers voor onze mooie stad, zorgen er inderdaad voor dat de voetganger in de verdrukking dreigt te komen. En dat terwijl de voetganger juist heel weinig ruimte inneemt – deze hoeft immers geen vervoermiddel te stallen! Die moet je dus koesteren!

Ondertussen zijn er allerlei initiatieven voor het helpen van ondernemers die door de COVID-19 sluitingen hard zijn geraakt. Aan het uitstallingsverbod in de binnenstad, dat toch al niet fanatiek werd gehandhaafd, wordt nu officieel gemorreld. En natuurlijk nemen de horecaterrassen, die tijdelijk groter mogen zijn om afstand te kunnen houden en om meer klanten te kunnen bedienen, ook extra openbare (voetgangers)ruimte in. Als de 1,5 m maatregel straks verdwijnt is moeten de terrassen weer hun gebruikelijke grootte krijgen, maar we weten natuurlijk niet of we definitief van die maatregel af zijn.

De gemeente heeft het dus best moeilijk. Aan wie stellen ze de schaarse openbare ruimte ter beschikking?

Wij hebben daarom de gemeenteraad geadviseerd om drie besluiten die ze binnenkort moeten nemen, in samenhang te zien, om duidelijke keuzes te maken en daarbij de binnenstadsbewoner niet te vergeten.

Deze brief hebben we onlangs gestuurd:

Aan: Gemeenteraad
Leden Commissie Mobiliteit, Groen en Openbare Ruimte

Betreft: Maatregelen openbare ruimte Binnenstad vormen samenhangend geheel

Utrecht, 23-01-2022

Geachte leden van de Gemeenteraad/Commissie,
De komende periode worden door het College verschillende maatregelen voorgesteld die
betrekking hebben op de openbare ruimte in de Binnenstad. Deze maatregelen zullen in
verschillende voorstellen aan u aangeboden worden.
Het gaat om:

• Uitbreiden voetgangersgebied
• Opnieuw vergunnen van tijdelijke terrassen
• Toestaan van uitstallingen

Binnenstad 030 wil u vragen deze verschillende maatregelen als samenhangend
geheel aan maatregelen te beoordelen.
De maatregelen zijn in sommige gevallen tegenstrijdig met het uitgangspunt “meer
ruimte voor de voetganger” en zijn allemaal in het nadeel van de binnenstadsbewoner.
De bewoners van de Binnenstad verenigd in Binnenstad 030 hebben in oriënterende
besprekingen hun commentaar op deze maatregelen kunnen geven, maar zijn bevreesd
over de uitwerking daarvan.
De reden dat wij u vragen om de maatregelen gezamenlijk in ogenschouw te nemen is
gelegen in onze perceptie dat de ruimte voor de voetganger in de Binnenstad als
uitgangspunt wordt gehanteerd, maar dat dit uitgangspunt in de voorgestelde maatregelen niet consequent wordt gehanteerd.
Zoals ook al aangegeven in de reactie op de Omgevingsvisie Binnenstad (ondersteund door 1100 bewoners) zijn de bewoners van de Binnenstad van mening dat er te weinig rekening wordt gehouden met hun behoefte aan een leefbare woonomgeving.

De bewoners van de Binnenstad beschouwen zich als lijdend voorwerp in de uitbreiding van het voetgangersgebied, vooral de bewoners die in het beoogde gebied wonen. Voor ons kent die uitbreiding geen voordelen.
De uitbreiding lijkt vooral gebaseerd op commerciële motieven. Niet vreemd omdat deze uitvloeisel zijn van een convenant (De Rode Loper) met het CMU. De grote druk van voetgangers in dit gebied kan niet het motief voor de uitbreiding zijn. Uit tellingen blijkt namelijk dat de nieuwe straten maar een fractie van het aantal passanten kennen ten opzichte van het winkelgebied.

De maatregelen om terrassen uit te breiden en uitstallingen toe te staan, staan haaks op de doelstelling de voetganger meer ruimte te geven.
Vooral bij de tijdelijke uitbreiding van terrassen wordt er geen rekening gehouden met
andere obstakels op straat, zoals gevelbankjes, lantarenpalen, gestalde fietsen, geparkeerde auto’s, stilstaande passanten, enz.
Tot nu toe zijn uitstallingen in het gebied binnen de singels niet toegestaan, maar worden veelal oogluikend gedoogd. Er zijn maatregelen in de maak om uitstallingen binnen de singels weer toe te staan. Binnenstad 030 stoort zich op veel plaatsen aan uitstallingen; hierbij moet niet alleen gedacht worden aan borden, maar ook aan uitgestalde producten, rijwielen van bezorgdiensten, enz.
Binnenstad 030 is het er helemaal mee eens dat de voetganger in de Binnenstad op
nummer één staat. Dit moet dan wel consequent worden doorgevoerd, maar tegelijkertijd moeten niet onnodig noodzakelijke andere vervoerwijzen verhinderd worden.
Wij stellen daarom een tweesporenbeleid voor.

1. De ruimte die de voetganger ter beschikking krijgt wordt afgestemd op het
   gemiddelde aantal passanten in een straat op de drukste tijden van de dag/week. Die ruimte moet vrij zijn van obstakels (terrassen, uitstallingen, borden palen, straatmeubilair). Nu wordt een minimale doorgang van 1.5 m aangehouden. In winkelstraten is dit onvoldoende voor een prettige doorgang, zeker in corona tijd.
   Over de gewenste ruimte moeten nog afspraken gemaakt worden.
   Wordt er aan die voorwaarde voldaan, dan zijn zowel terrassen als uitstallingen
   toegestaan. Al vindt Binnenstad030 in principe dat uitstallingen in de Binnenstad
   ongewenst zijn.
   Voor terrassen moet nog wel aan een andere voorwaarde worden voldaan en wel: beperkte geluidoverlast.
   Uitvloeisel van dit uitgangspunt is dat er keuzen gemaakt moeten worden over hoe
   de ruimte, die over blijft na aftrek van de benodigde ruimte voor de voetganger,
   ingevuld kan worden.
2. Om de ruimte voor de voetganger te vergroten worden bezoekers per auto zoveel
   mogelijk geweerd. Zij moeten hun voertuig buiten de singels parkeren of op andere
   wijze naar de Binnenstad komen. Bewoners en ondernemers moeten hun
   woning/bedrijf met elk vervoermiddel kunnen bereiken. Hun auto of die van hun
   bezoekers moeten zoveel mogelijk in garages geparkeerd worden. Bevoorradend
   verkeer dient zoveel mogelijk gebundeld te worden en zoveel mogelijk op andere
   wijze dan per vrachtwagen of bestelbus te geschieden. Het aantal
   straatparkeerplaatsen kan hierdoor verminderd worden en het aantal
   verkeersbewegingen beperkt worden. De maximale snelheid binnen de singels wordt op 15 km/u gesteld.

Met vriendelijke groet,
Binnenstad030

Photo by Kaique Rocha from Pexels